Onderzoek en Literatuur-bronnen
Onder de tegel 'Literatuur' vind je de literatuurlijst van de hele website, verwijzend naar de beschrijvingen van onderzoek dat al gedaan is. Daar valt officieel wetenschappelijk onderzoek onder, maar ook verwijzingen ernaar in de verschillende media, voordrachten e.d., terwijl ook goede journalistieke artikelen hier onder vallen.
'Onderzoek-suggesties' zijn ideeën van mij, die uitgewerkt in een goed onderzoek m.i. waardevol zullen zijn voor de gezondheid van kinderen.
'Onderzoek' naar de resultaten van de Veluwse Aanpak van verstoppingsklachten, buikpijn (crb) en obesitas (te dik) is nauwelijks gedaan (* zie onder). Maar zodra werkelijk gestart wordt met deze aanpak, is het effect al gauw merkbaar : 'The proof of the fiber-pudding is in the eating'. Gelukkig beschikken we wel over een pilot study uit 1995 over het effect op buikpijn. De aanbevelingen daarin gelden nog steeds.
Waarom nauwelijks onderzoek gedaan?
* Meermalen kreeg ik de vraag: "Maar als er nauwelijks onderzoek is verricht, hoe durf je dan toch zulke aanbevelingen te doen op deze website?"
Natuurlijk is het effect van de Veluwse Aanpak wel degelijk onderzocht, maar niet volgens de gebruikelijke wetenschappelijke methodieken, gevolgd door een officiële publicatie. Dat lukt ook niet, omdat de criteria 'dubbelblind' en 'gerandomiseerd' hierin niet haalbaar zijn, simpelweg doordat het wijzigen van een voedingspatroon, zelfs lifestyle, nooit 'onopgemerkt' kan plaatsvinden.**
Daarentegen was er wel een hard criterium voor de beoordeling van verstoppingsklachten in de loop der tijd:
Toen ik als kinderarts in Apeldoorn kwam was darmspoelen (d.m.v. een klysma) een procedure, die geregeld nodig was voor kinderen met moeizame verstoppingsklachten, net zoals dit in mijn opleidingskliniek gebruikelijk was. Door een geleidelijke invoering van de Veluwse Aanpak hoefde er na enkele jaren nooit meer darmgespoeld te worden (op de eerste drie dagen na, na 'vastgelopen' te zijn). Geleidelijk aan waren er ook nauwelijks meer laxeermiddelen nodig met deze aanpak. M'n collega's namen deze methodiek niet over, maar wel kreeg ik uiteindelijk alle 'moeilijke poepers' op mijn spreekuur. En zo hoefde er 20 jaar*** lang niet darmgespoeld te worden in het Apeldoornse ziekenhuis - tot aan mijn pensioen toe. Nadien behoort 'darmspoelen' weer tot de standaardbehandeling van moeizame obstipatie, zoals volgens de officiële richtlijnen voorgeschreven staat.
*** Apeldoorn had twee ziekenhuizen, die in 1987 gefuseerd zijn. 20 Jaar geldt voor het fusieziekenhuis, 25 jaar voor het Lukas Zh.
** Toevoeging dd 1-5-2020 – Tot die conclusie was ik gekomen na met collegae gepuzzeld te hebben, hoe ik aan die harde wetenschappelijke eis van 'dubbelblind' en 'gerandomiseerd' tegemoet zou kunnen komen. Voor Leefstijl-onderzoek m.i. een schier onmogelijke eis. Daarom was ik blij in de NRC van 4-1-2020 in een citaat van prof.dr. Jaap Seidell te lezen, dat aan die eis eigenlijk niet is te voldoen:
“De kennis over de positieve effecten van leefstijlveranderingen bij mensen die chronische ziekten is dus al 50 jaar bekend”, volgens Seidell. Waarom duurt het zo lang voor die in de praktijk gebracht wordt? Een van de problemen: hard wetenschappelijk bewijs is nog schaars en lastig te vergaren. „Toen na de Tweede Wereldoorlog het aantal mensen met welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2 heel snel toenam, bestond de behandeling aanvankelijk uit bewegen en een aangepast dieet”, zegt Seidell. In de decennia daarna kwamen er veel medicijnen: cholesterolverlagers, bloeddrukverlagers, andere diabetesmedicatie, eetlustremmers. De farmaceutische industrie deed grote, dure studies, volgens de strenge regels die voor medisch onderzoek gelden: de deelnemers zijn door het lot in twee groepen verdeeld, de ene groep krijgt een neppil, de andere het medicijn, en de onderzoeker en de patiënten weten niet in welke van die twee groepen ze zitten. „Het grote probleem bij leefstijl-geneeskunde: zulk onderzoek kun je daar niet
d o e n”, zegt Seidell. „Deelnemers weten wat ze eten en doen, en er is geen goede nepbehandeling, en er is geen financiering voor studies van tien jaar met duizenden mensen. Zulke studies zijn er dus niet op het gebied van voeding en bewegen, en wel voor heel veel voor geneesmiddelen. Dankzij die harde gegevens en de uitermate effectieve lobby van de farmaceutische industrie staan medicijnen vaak sterk in de richtlijnen.”
[139] Korteweg, Niki - Leefstijlgeneeskunde, Gezond gaan leven als medicijn - NRC 4-1-‘20
Toch zie ik twee beperkte mogelijkheden tot Leefstijl-onderzoek bij zulke klachten als poepproblemen, 'Buikpijn' en obesitas:
- De praktijken in twee verschillende ziekenhuizen kunnen vergeleken worden, het ene ziekenhuis met conventionele begeleiding, het andere ziekenhuis met Leefstijl-interventie.
- De andere mogelijkheid - longitudinaal onderzoek - hébben we uitgevoerd, zij het zonder aantallen te noteren: vóór 1989 werd in het Apeldoornse ziekenhuis geregeld darmgespoeld (Lukas lokatie vóór 1984), daarna was dit niet meer nodig, tót 2010. Dit ten gevolge van Leefstijl-interventie, (de Veluwse aanpak), die na november 2009 niet meer werd gepraktiseerd.
Het zou mooi geweest zijn om hier aantallen bij te kunnen presenteren, maar getallen hebben we niet. Maar het gemiddelde aantal darmspoelingen per jaar in een vergelijkbare praktijk elders (adherentie 180.000 inwoners) kan wel geplaatst worden tegenover 0 in Apeldoorn.